Nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật

Hằng năm, LĐLĐ tỉnh xây dựng kế hoạch và chỉ đạo các cấp công đoàn tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về PBGDPL. Nội dung tuyên truyền được LĐLĐ tỉnh lựa chọn những tài liệu quan trọng, có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của NLĐ, đặc biệt là CNLĐ tại các doanh nghiệp (DN) đóng trên địa bàn để tuyên truyền như: Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bình đẳng giới… Tổ chức ký kết với các cơ quan, đơn vị liên quan để thực hiện công tác tuyên truyền, PBGDPL như: Báo Lao động, Báo Quảng Trị, Đài PTTH Quảng Trị, Hội LHPN tỉnh, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội tỉnh, Ban chỉ đạo 138 cấp tỉnh, Chi cục Dân số - KHHGĐ...

Trong đó, LĐLĐ tỉnh đã tổ chức tập huấn Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2019 cho hơn 3.457 cán bộ công đoàn các cấp; có 14/14 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và 511 công đoàn cơ sở (CĐCS) tổ chức tập huấn cho 18.729 CNLĐ. Hưởng ứng ngày Pháp luật, các cấp công đoàn đã tổ chức 212 hội nghị tuyên truyền, PBGDPL thu hút trên 13.580 CNLĐ tham gia. Trang Facebook Công đoàn tỉnh Quảng Trị đến nay đã có 11.000 người theo dõi và trên 60% CĐCS thành lập, duy trì hoạt động trang facebook nhằm thông tin kịp thời đến đoàn viên, NLĐ.

Bên cạnh đó, các cấp công đoàn cũng đã tích cực chỉ đạo cơ sở phối hợp thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC); hội nghị NLĐ và đối thoại tại nơi làm việc đảm bảo đúng, đủ nội dung và thời gian theo quy định. Đến nay, 100% các đơn vị hành chính sự nghiệp tổ chức hội nghị CBCCVC, 93% DN (10 lao động trở lên) tổ chức hội nghị NLĐ. Thông qua thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, có 33 bản Thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) được ký kết, đến nay 96% CĐCS khu vực DN có 10 lao động trở lên đều có TƯLĐTT. Có 75% DN tổ chức đối thoại với NLĐ, từ đó tăng cường đoàn kết, củng cố mối quan hệ giữa công đoàn, chuyên môn và công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ), xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, PBGDPL trong CNLĐ nhìn chung vẫn còn nhiều hạn chế và khó khăn. Toàn tỉnh hiện có gần 60 nghìn CNLĐ đang làm việc trong các loại hình DN. Phần đông trong số đó là lao động phổ thông, tuổi đời còn trẻ, trình độ, nhận thức, hiểu biết về pháp luật còn thấp. Do đó, một số CNLĐ bị DN xâm phạm các quyền và lợi ích hợp pháp mà không biết tự bảo vệ mình, phải chịu thiệt thòi trong quan hệ lao động. Đối với những DN chưa có tổ chức công đoàn thì việc học tập, tìm hiểu kiến thức pháp luật do NLĐ tự “xoay xở”.

Mặc dù tổ chức công đoàn đã có nhiều cố gắng trong công tác tuyên truyền, PBGDPL cho CNLĐ trong các DN này song kết quả vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Đối với các DN có tổ chức công đoàn thì việc tuyên truyền, PBGDPL cho NLĐ chủ yếu do công đoàn thực hiện song nguồn kinh phí và điều kiện để tổ chức hoạt động cũng rất khó khăn. Đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL trong các DN vừa thiếu về số lượng, vừa yếu về kiến thức và kỹ năng. Mặt khác, người sử dụng lao động (NSDLĐ) ở một số DN chưa ủng hộ công đoàn hoạt động, không tạo điều kiện cho NLĐ tham gia học tập qua các đợt triển khai hội nghị phổ biến pháp luật tại cơ sở do công đoàn tổ chức.

Từ những khó khăn bất cập trên cho thấy nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, PBGDPL cho NLĐ là việc làm cần thiết, đòi hỏi phải có sự quan tâm phối hợp chặt chẽ từ phía các cơ quan chức năng, NSDLĐ và tổ chức công đoàn; cần huy động được tối đa các nguồn lực, trong đó có nguồn xã hội hóa và đóng góp của DN cho công tác tuyên truyền, PBGDPL trong CNLĐ. NSDLĐ phải xác định rõ trách nhiệm của mình trong việc tuyên truyền, PBGDPL cho công nhân; công tác PBGDPL không tách rời với việc nâng cao trình độ kỹ năng nghề nghiệp, đảm bảo việc làm, thu nhập và cải thiện đời sống cho NLĐ. DN cần hợp tác chặt chẽ, tạo điều kiện về thời gian, địa điểm và đóng góp kinh phí để CĐCS tổ chức các hoạt động tuyên truyền.

Khuyến khích DN đầu tư xây dựng hệ thống thiết chế đồng bộ phục vụ cho công tác tuyên truyền. Bên cạnh đó các cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật, nhất là pháp luật về lao động nhằm uốn nắn hoặc xử lý kịp thời các vi phạm của DN. Coi việc chấp hành pháp luật của DN và tuyên truyền, PBGDPL cho công nhân là một trong các tiêu chí để đánh giá xếp loại DN hằng năm, là tiêu chuẩn để công nhận DN đạt chuẩn về văn hoá.

Đối với tổ chức công đoàn, hằng năm, CĐCS cần xây dựng kế hoạch cụ thể để phối hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL cho CNLĐ, tập trung cao điểm vào “Tháng công nhân” và “Ngày Pháp luật”. Lựa chọn và sử dụng linh hoạt các hình thức tuyên truyền phù hợp điều kiện đặc thù với từng loại hình cơ sở như: Tuyên truyền miệng, qua hệ thống thông tin đại chúng, tư vấn, hòa giải, tủ sách pháp luật, tờ gấp, hệ thống loa truyền thanh ở DN, qua các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở... CĐCS cần chủ động thương lượng, đàm phán với NSDLĐ đưa nhiệm vụ tuyên truyền, PBGDPL cho NLĐ vào nội dung TƯLĐTT; bố trí thời gian, đảm bảo các điều kiện cần thiết để tổ chức tuyên truyền PBGDPL cho NLĐ; xây dựng “Tủ sách pháp luật” để CNLĐ tự đọc và tìm hiểu. Các cấp công đoàn cần quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL vững vàng về chính trị, tư tưởng, am hiểu về pháp luật, có kỹ năng chuyên môn và nghiệp vụ tuyên truyền tốt.

Thực hiện công tác tuyên truyền PBGDPL cho CNLĐ là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò quan trọng của tổ chức công đoàn. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, để công tác tuyên truyền, PBGDPL mang lại hiệu quả thiết thực thì trước hết cần có sự chủ động hơn nữa từ phía DN, sự hỗ trợ tạo điều kiện của các cơ quan nhà nước có liên quan và sự năng động sáng tạo của mỗi CĐCS. Khi hiểu biết về pháp luật của NLĐ được nâng lên, họ sẽ luôn có ý thức trong việc tôn trọng và chấp hành pháp luật, biết cách tự bảo vệ mình trong quan hệ lao động. Đó là một trong nhiều biện pháp hiệu quả góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong các DN.