Nỗ lực của công đoàn trong công tác đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có hơn 1.850 doanh nghiệp (DN), thu hút 33.700 công nhân lao động (CNLĐ) làm việc. Hầu hết các DN có quy mô nhỏ (DN nhỏ chiếm 85% tổng số DN). Đa số CNLĐ làm việc trực tiếp ở các DN là lao động xuất thân từ nông thôn, chưa qua đào tạo; trình độ nghề nghiệp và ý thức kỷ luật lao động còn hạn chế. Cán bộ công đoàn cơ sở (CĐCS) ở khu vực kinh tế ngoài nhà nước hầu hết là kiêm nhiệm; người sử dụng lao động (NSDLĐ) chưa quan tâm tạo điều kiện để công đoàn hoạt động… tình trạng vi phạm pháp luật về ATVSLĐ, nguy cơ về tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp (BNN) vẫn đang là mối lo của NLĐ. Thực trạng trên đang đặt ra những khó khăn, thách thức cho công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trên địa bàn tỉnh
Nhận rõ tầm quan trọng công tác ATVSLĐ và trách nhiệm của tổ chức công đoàn, trên cơ sở quy định của pháp luật và sự chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng LĐLĐ, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ cụ thể đến các cấp công đoàn trong tỉnh, trong đó tập trung vào các giải pháp phòng ngừa nguy cơ về TNLĐ, BNN và cháy nổ, nhằm hướng tới mục tiêu vì sự an toàn sức khỏe, tính mạng của NLĐ. Nhờ đó, công tác ATVSLĐ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị trong những năm qua đã có những chuyển biến tích cực. Các cấp công đoàn đã nỗ lực cùng với chính quyền, các ngành chức năng tìm ra các giải pháp hiệu quả nhằm ngăn ngừa nguy cơ gây TNLĐ, BNN, tạo dựng môi trường làm việc an toàn cho NLĐ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, khẳng định vai trò, trách nhiệm của tổ chức công đoàn đối với NLĐ trong quá trình phát triển đất nước.
* Trang bị kiến thức giúp cho NLĐ biết cách tự bảo vệ mình:
 
Tại kỳ họp thứ 4 BCH LĐLĐ tỉnh (khóa X), Nghị quyết về “đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong CNVCLĐ” đã được ban hành, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để các cấp công đoàn thực hiện tốt chức năng bảo vệ quyền lợi NLĐ. Để đạt được các mục tiêu này, các cấp công đoàn đã có những giải pháp nhằm đổi mới về nội dung và hình thức tuyên truyền, đa dạng hóa các kênh thông tin, chú trọng nâng cao hiệu quả, chất lượng của công tác tuyên truyền.
LĐLĐ tỉnh  đã xây dựng đội ngũ báo cáo viên công đoàn các cấp, kiện toàn bộ máy của Văn phòng tư vấn pháp luật, đầu tư máy móc, trang thiết bị để phục vụ tốt các hoạt động tuyên truyền; xây dựng nội dung các bài giảng chuyên đề về ATVSLĐ để đào tạo cán bộ CĐCS doanh nghiệp, mạng lưới ATVSV và tuyên truyền cho NLĐ. Hàng năm LĐLĐ tỉnh đã giao chỉ tiêu  về số lượng các lớp tuyên truyền cho các LĐLĐ huyện, Công đoàn ngành, đồng thời hỗ trợ một phần kinh phí, tài liệu và cử báo cáo viên để các đơn vị có điều kiện triển khai tốt kế họach.
Các hoạt động  tuyên truyền ATVSLĐ được ưu tiên cho CNLĐ trực tiếp ở các doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có nguy cơ cao về TNLĐ, BNN và cháy nổ. Nội dung và cánh thức tuyên truyền được cải tiến để phù hợp, thiết thực với CNLĐ. LĐLĐ tỉnh đã phát hành 5.000 cuốn sổ tay “Những điều cần biết về pháp luật lao động” phát đến tận NLĐ; hỗ trợ xây dựng 06 góc BHLĐ kèm theo tờ rơi, áp phích, tranh ảnh, tài liệu ở các doanh nghiệp thuộc ngành xây dựng, giao thông, chế biến, sản xuất gỗ. Chỉ tính riêng trong năm 2013, các cấp công đoàn đã mở được 48 lớp tuyên truyền về chuyên đề ATVSLĐ và Bộ luật lao động, Luật công đoàn (sửa đổi) cho hơn 4.000 người tham gia. Nhiều CĐCS đã tổ chức có hiệu quả “Ngày pháp luật”, thu hút được sự quan tâm, tham gia của đông đảo đoàn viên, CNVCLĐ, thông qua các buổi tuyên truyền, NLĐ được trang bị những kiến thức cơ bản về pháp luật lao động và các vấn đề về đảm bảo an toàn trong lao động, đã giúp cho họ ý thức đầy đủ hơn về quyền con người, về kỷ luật lao động, đó là cách để NLĐ biết tự bảo vệ chính mình.
Công tác tuyên truyền ATVSLĐ còn được truyền tải trên các phương tiện thông tin đại chúng như: chuyên mục Công đoàn trên Đài phát thanh truyền hình, Báo Quảng Trị, Trang thông tin điện tử Công đoàn đã thường xuyên phản ánh, đưa tin hoạt động và hỏi đáp, hướng dẫn các vấn đề liên quan về công tác ATVSLĐ; Nêu gương những điển hình thực hiện tốt và phản ánh về tình hình vi phạm của một số đơn vị về thực hiện các quy định của pháp luật lao động, về công tác ATVSLĐ, thông tin cảnh báo về những vụ TNLĐ, cháy nổ nghiêm trọng. Đã có hàng trăm tin bài, phóng sự hoạt động trong công tác ATVSLĐ của tổ chức công đoàn được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và các kênh tuyên truyền địa phương. Hàng năm, các cấp công đoàn trong tỉnh đã phối hợp tổ chức tốt các hoạt động Tuần lế Quốc gia ATVSLĐ-PCCN. Năm 2014, LĐLĐ tỉnh đã phối hợp với BCĐ tỉnh tổ chức Mít tinh phát động hưởng ứng Tuần lế Quốc gia ATVSLĐ-PCCN lần thứ 16 năm 2014 trên địa bàn tỉnh, huy động gần 800 CNLĐ tham gia. Có khẳng định, công tác tuyên truyền của các cấp công đoàn trong những năm qua đã góp phần quan trọng làm chuyển biến nhận thức không chỉ của NLĐ mà qua đó đã có tác động lớn đến việc thực hiện công tác ATVSLĐ ở cơ sở.
 
* Tổ chức có hiệu quả phong trào quần chúng tham gia làm công tác ATVSLĐ
 
 
          Đây là những nhiệm vụ gắn với hoạt động của CĐCS tại doanh nghiệp, thể hiện vai trò của công đoàn trong tham gia quản lý nhà nước và thực hiện chức năng bảo vệ quyền lợi NLĐ, đó là những vấn đề cơ bản để triển khai tốt các hoạt động phòng ngừa
tại đơn vị,
 
Để giúp cho CĐCS tổ có tốt các nhiệm vụ này, Ban Thường vụ LĐLĐ đã tổ chức các lớp tập huấn đào tạo bồi dưỡng về nghiệp vụ và kỹ năng hoạt động cho cán bộ CĐCS khối doanh nghiệp; tổ chức các lớp quán triệt, triển khai các văn bản pháp luật và chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng LĐLĐ về công tác ATVSLĐ; Trong quá trình chỉ đạo thực hiện, LĐLĐ tỉnh đã hướng dẫn các CĐCS xây dựng Quy chế phối hợp hoạt động giữa chuyên môn và công đoàn, đồng thời gắn kết quả thực hiện công tác BHLĐ với công tác thi đua khen thưởng; xem tiêu chí đảm bảo ATVSLĐ là tiêu chí quan trọng để xét đánh giá chất lượng công tác hàng năm của các đơn vị. Nếu đơn vị xảy ra TNLĐ và cháy nổ thì không xét khen thưởng với bất cứ hình thức nào.
 
Nhiều CĐCS đã phối hợp với Giám đốc doanh nghiệp để tổ chức tốt công tác ATVSLĐ ở cơ sở như: Thành lập, tổ chức bộ máy làm công tác ATVSLĐ; Chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động mạng lưới ATVSV, xây dựng kế hoạch BHLĐ hàng năm; Xây dựng các nội quy, quy định về đảm bảo ATVSLĐ – PCCN tại doanh nghiệp; Phối hợp tổ chức công tác huấn luyện, tuyên truyền cho NLĐ; Thực hiện việc kiểm tra, giám sát các hoạt động của các tổ, đội, phân xưởng sản xuất.
 
Để đồng hành cùng doanh nghiệp trong công tác ATVSLĐ, hàng năm Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo các cấp công đoàn phối hợp với chuyên môn tổ chức phát động, ký kết thi đua thực hiện phong trào “Xanh-Sạch-Đẹp, bảo đảm ATVSLĐ”. Thông qua Hội nghị NLĐ, Tuần lễ quốc gia về ATLĐ- PCCN, “Tháng công nhân”…các CĐCS đã tổ chức phát động, tuyên truyền về ý nghĩa, mục đích của phong trào, thu hút sự hưởng ứng của đông đảo đoàn viên, CNVCLĐ. Nhiều doanh nghiệp đã cam kết và thực hiện tốt việc cải thiện điều kiện làm việc cho NLĐ như: sửa chữa nâng cấp, lắp đặt mới hệ thống chống bụi, hệ thống quạt làm mát, thông gió lò nung, hệ thống xử lý nước thải giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tiêu biểu như ở Công ty CP Gạch, ngói Quảng Trị, Công ty CP Thiên Tân… thuộc ngành Xây dựng; các đơn vị của Công ty Thương Mại Quảng Trị thuộc ngành Công thương. Bên cạnh đó, các CĐCS đã chỉ đạo, tổ chức có hiệu quả hoạt động của Mạng lưới ATVSV tại doanh nghiệp, coi đây là lực lượng nòng cốt để thực hiện tốt công tác ATVSLĐ và phát triển sâu rộng phong trào quần chúng làm công tác ATVSLĐ ở cơ sở.
 Cùng với nhiệm vụ trên, các cấp công đoàn đã nỗ lực thực hiện có hiệu quả về Thương lượng, ký kết TƯ LĐTT và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT, tạo cơ sở pháp lý để tổ chức công đoàn bảo vệ quyền lợi NLĐ. Đến nay trên địa bàn toàn tỉnh đã có 92% doanh nghiệp có tổ chức công đoàn đã thực hiện ký kết TƯLĐTT. Thông qua thương lượng, ký kết TƯLĐTT tại doanh nghiệp, NSDLĐ đã có những cam kết và thực hiện nghiêm các biện pháp đảm bảo ATVSLĐ, chú trọng các giải pháp phòng ngừa; cải thiện điều kiện làm việc và thực hiện chăm sóc tốt sức khỏe cho NLĐ…Tuy nhiên hiện nay chất lượng các TƯLĐTT còn rất hạn chế ở các DNTN. Trong thời gian tới các cấp công đoàn trong tỉnh sẽ phấn đấu đạt được các mục tiêu của Chương trình “ Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết TƯ LĐTT và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT”.
 
  *Tăng cường công tác phối hợp kiểm tra nhằm ngăn ngừa nguy cơ gây gây TNLĐ
 
Thực tế hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn còn một số doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực có nguy cơ cao về mất ATVSLĐ và cháy nổ nhưng NSDLĐ vẫn chủ quan không chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật về ATVSLĐ như:  không tuân thủ các biện pháp kỹ thuật đảm bảo an toàn của máy móc, thiết bị, không trang cấp phương tiện bảo vệ cá nhân và không khám sức khỏe định kỳ cho NLĐ, thời gian làm việc của NLĐ còn vượt quá quy định, môi trường lao động không đảm bảo vệ sinh công nghiệp, NLĐ không được huấn luyện ATVSLĐ… Đây chính là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ TNLĐ và nguy cơ mắc các BNN cho NLĐ.
          Công tác kiểm tra là sự đảm bảo về cơ chế pháp lý để tổ chức công đoàn thực hiện các biện pháp phòng ngừa có hiệu lực. LĐLĐ tỉnh đã chú trọng việc xây dựng Chương trình phối hợp với các ngành chức năng và chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra việc chấp hành pháp luật Lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn. Năm 2013, LĐLĐ tỉnh đã phối hợp với sở LĐTB-XH tiến hành kiểm tra công tác ATVSLĐ và pháp luật lao động tại 75 DN, đồng thời chỉ đạo các LĐLĐ huyện, công đoàn ngành phối hợp với các phòng ban chức năng  triển khai tốt công tác kiểm tra. Qua đó đã kịp thời chấn chỉnh các vi phạm về ATVSLĐ của NSDLĐ, đồng thời hướng dẫn, cung cấp thông tin, tài liệu để giúp các doanh nghiệp thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa. Qua công tác kiểm tra, đã nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật của NSDLĐ trong việc tuân thủ các quy trình, quy phạm nhằm đảm bảo ATVSLĐ nơi làm việc, ngăn ngừa các nguy cơ gây TNLĐ, BNN, cháy nổ.
Với những nỗ lực trên, có thể khẳng định hoạt động của các cấp công đoàn trong lĩnh vực BHLĐ từng bước đi vào nền nếp, chất lượng ngày càng nâng cao, đã góp phần quan trọng để thực hiện mục tiêu vì sự an toàn của NLĐ và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.